İçindekilerTopraksız Ziraat {Nasıl} Yapılır?Topraksız Ziraat MalzemeleriTopraksız Ziraat MaliyetiHidroponik TarımDerin Su KültürüBesin Film TekniğiGel-Git ve AkışDamla SistemiAeroponikFitilleme SistemiTopraksız Tarımın FaydalarıTopraksız Tarıma Uygun BitkilerTopraksız Ziraat GübresiTopraksız Ziraat AvantajlarıDikey Topraksız TarımTopraksız Tarımda Dikkat Edilmesi GerekenlerEvde Topraksız Ziraat {Nasıl} Yapılır?Niçin Topraksız Ziraat Yapılmalı?

Günümüzde dört gözle beklenen ve popüler olan uygulamalardan birisi olan topraksız ziraat, birçok avantaja haizdir. Bu uygulama ile evlerin balkonlarında dahi toprağa gereksinim duymadan ziraat faaliyeti yapılabilmektedir. Topraksız ziraat {nasıl} yapılır, topraksız ziraat malzemeleri, topraksız ziraat maliyeti, topraksız ziraat sistemleri fiyatı, topraksız ziraat nerede yapılır, evde topraksız ziraat {nasıl} yapılır, dikey topraksız ziraat, hidroponik ziraat nedir, topraksız tarıma uygun bitkiler şeklinde birçok mevzuyu yazımızda bulabilirsiniz.

Topraksız ziraat nedir sorusunun yanıtı ise bitkisel üretimde toprağa ve toprağa olan bağımlılığı ortadan kaldırarak verimliliği çoğaltmak, değişik teknikler yardımıyla üretim miktarını çoğaltmak, topraktan gelen bazı hastalık ve zararlılardan etkilenmemek ve maliyetini düşürmektir.

İlk olarak 1930’da kullanılmaya başlanılan topraksız ziraat İngiliz Prof. Dr. Willam Gericke tarafınca bulunmuştur. Vatanımızda 1995’te uygulanmaya başlanmıştır ve günümüzde dış pazar ve yatırım alanı olarak gelişme göstermiştir. Türkiye’de fazlaca malum bir yöntem olmamakla beraber, genel olarak ihracata dayalı halde gerçekleştirilmektedir. Bunun sebebi, topraksız tarımın maliyetinin fazla oluşudur. Maliyet, ürün fiyatlarına yansıdığı için Türkiye’de fazlaca rastlanılan bir uygulama olmamaktadır.

Topraksız Ziraat {Nasıl} Yapılır?

Topraksız ziraat ile ilgilenmek isteyenler ilk olarak‘’Topraksız ziraat {nasıl} yapılır?’’sorusunu sormaktadır. Topraksız ziraat uygulamasında fideler zemine dikilmemektedir. Fideler, onlar için hazırlanmış hususi kaplara yerleştirilmektedir. Fideler, çoğu zaman Danimarka’dan alınan kaya yünü adlı maddenin içine yerleştirilmekte ve bu madde suyu tutma özelliği sebebiyle topraksız tarımda çoğunlukla kullanılmaktadır. Fidenin dikileceği kabın içine perlit maddesi de eklenmektedir ve bu madde ısı yalıtımı fazlaca iyi olduğundan dolayı dikilen nebat, ısı değişimlerinden oldukça azca düzeyle etkilenmektedir.

Fide dikim işlemi bitince, meyve verme periyodu vardığında, bombus arıları göreve gelmektedir. Bu arılar, çiçeklerin döllenme evresinde, çiçeklerin iç kısımlarında yer edinen polenleri emerek tozlaşmayı sağlamaktadır. Bahsedilen bu yöntemle yetiştirilen bir domates, toprakta yetiştirilen öteki domatesler ile karşılaştırıldığında daha sıhhatli ve daha kırmızı renkte olmaktadır. Topraksız ziraat yöntemi doğru uygulanmış olduğu takdirde, fidenin dikiminden ortalama 70 gün sonrasında domatesler toplanacak olgunluğa ulaşmaktadır.

Topraksız Ziraat Malzemeleri

Topraksız ziraat, fazlaca yaygın olarak tercih edilen bir yöntem olmasa da lüzumlu malzemeler web üstünden rahatça alınabilmektedir. Topraksız ziraat malzemeleri için muadiller de bulunmaktadır. Bu sayede uygun fiyata malzemeleri edinmek mümkündür.  Maliyeti azaltmak için öteki yöntemler ise şunlardır:

Topraksız ziraat yapmak istiyor ve maliyeti minimum seviyede tutmak istiyorsanız, plastik boru yerine hortumu tercih edebilirsiniz. Plastik boru ile karşılaştırıldığında hortum, daha yumuşaktır.Hususi bidon almak yerine de herhangi bir yoğurt kabını kullanabilirsiniz.Isterseniz, meyve sepeti kullanmak yerine plastik bardak kullanabilirsiniz.

Maliyeti olabildiğince düşük tutmak için yukarıdaki minik ipuçlarını uygulayabilirsiniz. Topraksız ziraat malzemeleri için örnek vermek gerekirse, aşağıdaki listeyi yapmak mümkündür:

PVC Borular: PVC borular, bitkilerin durağan(durgun) halde büyümesini sağlamaktadır. Isterseniz, plastik boruları nalburdan alarak üstündeki delikleri matkap yada bıçak vesilesiyle kendiniz oluşturabilirsiniz. Bir metrelik boru ortalama 15 TL’dir.Gıda Çözeltileri: Yetiştirilecek olan bitkiye gore gıda çözeltileri hazırlanmaktadır. İnternet üstünden kolaylıkla mineralli çözeltileri bulabilir, isterseniz çözeltiyi kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Çoğu zaman satın almak daha ucuza mal olduğundan bir çok şahıs çözeltileri yapmak yerine satın almaktadır. Marul, çilek ve domates şeklinde bitkileri yetiştirmek için satılan mineraller 5 TL civarında fiyata haizdir.  Gıda çözeltileri, bitkilerin mineral ihtiyacını karşılamakta ve gelişmelerini hızlandırmaktadır.Nebat Sepeti: Nebat sepetleri, bitkilerin pvc boru içinde sabitlenmesini sağlamaktadır ve 100 tane nebat sepeti averaj 40 TL’dir.Dalgıç Motoru: Dalgıç motoru ile çözelti, nebat köklerine iletilmektedir. Averaj bir dalgıç motorunun fiyatı 100 TL’dir.PH Metre: PH metre, çözeltinin asit derecesini ölçmeye yaramaktadır ve 30 TL ile 60 TL içinde bir fiyatı vardır. Bitkilerinizin yetişebilmesi için ph kıymeti 6-6.5 içinde olmalıdır.Su Tankı: Tank içinde su ve çözelti karıştırılmaktadır. Tank, toprağa da gömülebilmekte ve bu şekilde muhafaza edilebilmektedir. Bu işlem esnasında bidonun ağzı, toprak ile aynı seviyede olmalıdır. Bu sayede tankın fazla yer kaplaması da önlenmektedir. Tanklar hususi olarak satılmaktadır ve maliyeti düşürmek isterseniz de damacana yada yoğurt kovası da kullanabilmeniz mümkündür. Su tankı tutarları averaj 25 TL’dir.Kaya Yünü: Kaya yünü, yüksek oranda su tutma özelliğine haiz olup saksıların altına yerleştirilir. Bu madde yardımıyla elektrikten tutum edebilir, köklerin çözelti ile buluşmasını sağlayabilirsiniz.Ec Metre:  Ec metre, suyun yoğunluk derecesini ölçmeye yarayan bir malzemedir. İnternette averaj 40 TL’ye satılmaktadır. Düzgüsel durumda, bitkinin öz suyu hazırlanılan gıda kıymetli sudan daha çok bir yoğunluğa sahipse kökler çözeltiyi emmektedir. Lakin tersi bir durum olduğunda nebat suyu emmeyeceği için burada Electical Conductivity kıymeti öneme haizdir ve averaj 2,2 ms/santimetre kıymeti olmalıdır.Vakit Ayarlı Priz: Vakit ayarlı priz ile dalgıç pompasının emek harcama zamanını denetim edebilirsiniz. Vakit ayarlı priz averaj olarak 75 TL civarındadır.

Topraksız Ziraat Maliyeti

Topraksız ziraat yöntemi temel olarak ikiye ayrılmaktadır: Su kültürü ve katı ortam. Her iki yöntemin maliyetleri, birbirinden farklılık gösterir. Su kültüründe, su pompası, pvs borular, otomasyon sistemi maliyetleri ile karşılaşılmaktadır. Katı ortam kültüründe ise substrat (perlit, kaya yünü, kokopit şeklinde), otomasyon sistemi, katı ortamın üstüne konulduğu sehpa ve oluklar maliyeti oluşturmaktadır.

Su kültüründe kullanılan pvc borular, 100’lük ya da 70’lik tercih edilebilmektedir ve 2020 ‘de metre tutarları 5 TL – 15 TL içinde değişmekte idi. Otomasyon sisteminin maliyetine bakıldığında, seranın büyüklüğü bakımından 10.000 TL’den başlamaktadır. Topraksız ziraat maliyeti hesaplandığında, 1000 metrekare akan su kültürü sera kurma maliyeti, sera da dâhil olmak suretiyle ortalama 250.000 TL ve üstünde olmaktadır.

EDİTÖR TAVSİYESİ

İstanbul’da Bulunan Ayakkabı Toptancıları (GÜNCEL)

20 Ocak 2022

Katı ortam kültürüne geldiğimizde, bu yöntem devletimizde kokopit olarak da bilinmektedir ve Hindistan cevizi lifi, perlit ve vermikülit kullanılmaktadır. Maliyetini incelediğimizde, torbalara doldurulmuş kokopitin metre maliyeti 5 TL – 15 TL içinde değişkenlik göstermektedir. Maliyeti düşürmek adına kokopit ithal eden firmalarla iletişime geçerek uygun fiyattan satın almayı deneyebilirsiniz. Sulama otomasyon sistemi maliyetine bakıldığında, seranın büyüklüğü bakımından fiyat değişmekte ve çoğu zaman 10.000 TL’den başlamaktadır. Olukların metre fiyatı 5 TL’den başlamakta ve tüm bu hesaplamalar yapıldığında, topraksız ziraat yatırım maliyeti ortalama 220.000 TL’den başlamaktadır.

Hidroponik Ziraat

Hidroponik ziraat olarak da malum topraksız tarımın türleri bulunmaktadır. Kafi alanınız var ise arzu ettiğiniz türdeki uygulamayı yapabilmeniz mümkündür.  Topraksız ziraat türleri şunlardır:

Derin su kültürüBesin film tekniğiGel-git ve akışDamla sistemiAeroponikFitilleme sistemi

Derin Su Kültürü

Gıda dolu bir su kabında bitkinin kökleri çözelti içinde asılı halde üstünde yüzmüş olduğu en temel sistemdir. Bir hava pompası, suyu devamlı olarak oksijenlendirir. Alglerin büyümesine niçin olduğundan bu yöntemde, ışık sisteme nüfuz etmemelidir. Derin su kültürü, fazla kök desteği gerektirmediğinden, kısa boylu yapraklı yeşillikler ve bitkiler için mükemmeldir.

Gıda Film Tekniği

Gıda film tekniği, fazlaca yönlü bir tekniktir. Kanallar ya da oluklar kullanılarak, drenaj amacıyla hafifçe açıyla yerleştirilir, köklere fazlaca sığ bir su akışı sağlanır. Zamanlayıcı ya da devamlı akış ile sistem sürdürülebilir. Çözelti, bir dalgıç pompa ve çoğu zaman optimum çözünmüş oksijen seviyeleri ve durgunluğun önlenmesi için hava taşları içeren bir rezervuarda en düşük noktada tutulmaktadır. Su kökleri dolduğunda, rezervuara geri akmaktadır. Gıda film tekniği, derin su kültürü şeklinde kısa boylu yapraklı bitkiler için uygundur.

Gel-Git ve Akış

Bu sistem, yetiştirme tepsisini geçici olarak gıda çözeltisi ile doldurarak çalışır ve sonrasında yavaşça rezervuara geri akar. Pompa bir zamanlayıcıya bağlanır, bu sebeple işlem belirli aralıklarla kendini yine eder. Bu sistem, fazlaca yönlü bir sistem olup birçok çeşit yetiştirme ortamı ile kullanılabilir. Bununla beraber sistem, elektrik kesintilerine, pompa arızasına ve süre arızasına karşı savunmasızdır.

Damla Sistemi

Damlama sistemleri, bir zamanlayıcı üstündeki bir pompanın her bir bitkinin tabanına ayrı ayrı çözelti yavaş bir halde beslediği başka bir yaygın ve kolay tekniktir. Yüksek su tutma özelliğine haiz yetiştirme ortamlarında iyi iş koşturmacasındadır. Sistem doğru çalmış olduğu süre, fazlaca azca bakım ve yüksek verim sağlamaktadır, lakin damlama hatları tıkanabilir ve bu da bitkilerin kurumasına sebep olabilir. Bileşik besinler bu sistemler için mantıklı bir seçimdir şundan dolayı organik malzemeler hatları fazlaca daha süratli tıkamaktadır.

Aeroponik

Aeroponik, havanın büyüyen ortam olduğu karmaşık bir topraksız ziraat türüdür. Aeroponik yönteminde, kökler havada asılır ve tertipli aralıklarla besleyici bir çözelti ile buğulanır. İsteğe bağlı olarak kökleri buğulamak için ince bir püskürtme memesi kullanılır ya da bir havuz sisleme yapılır.

Fitilleme Sistemi

Fitil sistemi, en kolay ve en düşük maliyetli yöntemlerden biridir ve gıda çözeltisi, bir fitil ile rezervuardan gelişme ortamına çekilir. Perlit ya da vermikülit şeklinde ortamların bu yöntemde kullanılması tavsiye edilmektedir. Daha çok su emen ortamlardan kaçınılmalıdır. Fitilleme sisteminin dezavantajı, daha fazlaca emme kapasitesine haiz olan bitkilerin, tüm gıda çözeltisini fitilin tekrardan tedarik edebileceğinden daha süratli tüketmesidir.

Topraksız Tarımın Yararları

Topraksız tarımın yararları göz ardı edilemezdir. Topraksız ziraat sistemi, toprağın verimli olmadığı yada toprağa erişimin olmadığı coğrafi alanlarda oldukça yararlıdır. Bu sistemler, toprağa dayalı ekime gore daha azca su gerektirir ve bu da su kaynağımızın korunmasına destek sağlar. Bu tür sistemlerin kurulması, su kaynaklarına sınırı olan erişimi olan alanlarda da bir seçenektir.

Topraksız tarımın yararlarından diğeri de bu sistemin geleneksel tarıma kıyasla daha yüksek verime haiz olmasıdır. Meydana getirilen araştırmalara gore topraksız sistemlerin sebze verimi geleneksel sistemlere gore %20 ila %25 daha yüksektir.

Topraksız Tarıma Uygun Bitkiler

Topraksız ziraat yöntemine uygun nebat türleri vardır. Aşağıdaki tabloda, topraksız tarıma uygun bitkiler bulunaktadır:

Topraksız Ziraat SistemiTopraksız Tarıma Uygun Bitkiler        Aeroponik SistemMarulLahanaNaneFesleğenKekikBiberiyeIspanakDereotuIsırgan OtuAdaçayıMaydanozBrokoliKarnabaharHavuçSalatalıkBiberTurpPancarDomatesPatlıcanÇilekBezelyePatatesFrenk Soğanı    Akuaponik SistemMarulDomatesSalatalıkKabakLahanaIspanakÇilekBezelyeFesleğenMaydanozSarımsakNaneDereotuRokaPazıFasulye  Hidroponik SistemlerNaneIspanakSalatalıkÇilekMarulDomatesDereotuKekikAnasonBiberiyeKarpuzKavun

Topraksız Ziraat Gübresi

Topraksız tarımda, bitkinin almış olduğu gıda fazlaca önemlidir. Doğru solüsyon ve gübrenin doğru kullanımı bitkinin hayatta kalmasını şekillendirir. Topraksız ortamda, katyon değişiklik kapasitesi düşük olduğundan topraksız tarımda mikroelement gübrelemesi gerekmektedir. Bu yüzden kaliteli gübre kullanımı fazlaca önemlidir.

Bitkiler, topraksız tarımda temel olarak şu elementlere gereksinim duyar:

HidrojenFosforBorKükürtOksijenDemirManganPotasyumMolibdenKlorÇinkoKalsiyumKarbonBakırAzotMagnezyum

Gıda solüsyonları hazırlanırken, elementlerin değerlerinin doğru ayarlanması unutulmaması gerekilen bir detaydır.

Topraksız Ziraat Avantajları

Topraksız ziraat, alan ve su tasarrufu sağalmaktadır. Çevreci olan bu uygulama ile yabani ot ve ilaç kullanımı olmamaktadır.

Dikey Topraksız Ziraat

Dikey topraksız ziraat yapım aşamaları aşağıda yer verilmiştir:

PVC borularını oval halde kati ve oval kesiklerin aralarındaki mesafenin 15 santimetre olmasına dikkat edin.Oval kesikleri saksı boyutlarına gore ayarlayın.PVC borularının yan kapaklarından delik açarak hortum yerleştirin. Hortumları ise plastik silikon ile sabitleyin.Su tankınızın içine gıda çözeltisi ilave edin.Ondan sonra dalgıç motorunuzun bağlantısını kurun. Bu motorun bir noktadan suyu alıp öteki noktadan da su aktarımı yapmak suretiyle iki bağlantısı vardır.Aldığınız nebat fidelerini saksınızın içine dik şekilde koyun ve kaya yünü yardımıyla sıkıştırın.PVC borularına saksıları yerleştirin.

Yukarıdaki dikey topraksız ziraat yapma adımlarını uyguladıktan sonrasında son işlem dalgıç motorunu süre ayarlı prize takmak olacaktır. Yukarıdaki adımları uygulayarak evde topraksız ziraat yapabilirsiniz.

Topraksız Tarımda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Topraksız ziraat nedir, topraksız ziraat nerede yapılır, topraksız ziraat sistemleri şeklinde birçok mevzuya açıklık getirdikten sonrasında, hidroponik ziraat yaparken dikkat edilmesi gerekilenler vardır:

Bitkinizin gerekseme duyduğu ortam sıcaklığını ayarlamanız gerekmektedir.Her gün ısı ölçümü yapmalısınız.Gıda çözeltisi için ec ve ph değerlerini sık sık ölçmelisiniz.Bakteriler topraksız ortamda süratli türediği için bitkileriniz hastalanabilir.Bitkileriniz hastalandığında gıda çözeltisini değiştirin.Saksılara bitkilerinizi koymadan ilkin, nebat köklerini sudan geçirin.Eğer topraksız tarımı ışık almayan bir alanda yapıyorsanız, suni ışık sağlamayı ihmal etmeyin.Bitkilerinize gün içinde averaj 8 saat ışık vermelisiniz.Topraksız ziraat meydana getirilen ortamın rutubet seviyesine dikkat etmelisiniz. Bağıl rutubet oranı %70 oranının üstüne çıkmamalıdır.

Evde Topraksız Ziraat {Nasıl} Yapılır?

Evde topraksız ziraat son zamanlarda gündeme gelen bir uygulamadır. Yukarıda anlatılan düzeneği evinizde de uygulayabilir, hidroponik sistemi rahatça kurabilirsiniz. Topraksız tarımda dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan hususları göz önünde bulundurduğunuz sürece evde topraksız ziraat yapabilirsiniz.

Niçin Topraksız Ziraat Yapılmalı?

Topraksız tarımda toprak kullanıma gerek duyulmamaktadır ve su tasarrufu sağlanmaktadır. Topraklı tarıma gore hastalık oranı daha azdır ve çevrecidir. Mazot kullanımı şeklinde bir maliyeti olmamaktadır. Organik ürünler elde edebilir ve daha azca iş gücü ile haiz olduğunuz alandan en yüksek verimi elde edebilirsiniz.