Tarıma dev destek

Mazota % 50 destek

2018’de hayvancılık destekleri için 4 milyar lira, mazot desteği için 1.9 milyar lira, kırsal kalkınma destekleri için 1.7 milyar lira, pamuk prim desteği için 1.5 milyar lira, hububat prim desteği için 1 milyar lira, tarım ürünleri sigortası desteği için 958 milyon lira, fındık alan bazlı gelir desteği için 850 milyon lira, yağlı tohumlu bitkiler prim desteği için 726 milyon lira, gübre desteği için 553 milyon lira çay primi desteği için 170 milyon lira olmak üzere çiftçilere 14.8 milyar liralık destek sağlanacak.

Geçen sene alınan kararla, önümüzdeki yıl mazot desteğini yaklaşık üç kat artacak, mazot desteği ilk defa yüzde 50 oranında uygulanacak. Daha önce yüzde 17 olan mazot desteğinin artırılmasıyla mazota ayrılan kaynak yaklaşık 2 milyar lira olacak. Gübre desteğinde ise düşüş olacak. Bütçeden pamuğa verilen destek artarken, her sene merak edilen fındık desteği için de kasaya para konacak. Fındık çiftçilerine önümüzdeki sene 850 milyon liralık alan bazlı ödeme yapılacak.

İthalat lobisi devrede

Hayvancılık desteklerinin 4 milyar liraya çıktığına dikkat çeken Yıldırım, şöyle konuştu:

“Toplam desteğin yüzde 30’u hayvancılığa veriliyor ama hâlâ ithalat yapıyoruz. Bunda bir yanlışlık var. Kimin lobisi güçlüyse destek ona dönüyor. Ama öyle olmamalı. Kimin ihtiyacı varsa ona dönmeli” dedi.

‘Kaynak arttı ama…’

Tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım, tarıma ayrılan kaynağın 12.8 milyar liradan 14.8 milyar liraya çıktığını belirterek, bunun önemli kısmının mazot desteğine ayrılan para olduğunu kaydetti. buna karşın destekleme politikasında belli bir hedef olmadığını savunan Yıldırım, “Tarım desteğinin belli bir amacı yok. 150 kalemde destek var. Böyle destek olmaz. Küçük küçük bir sürü destek veriliyor. Ne alan memnun, ne veren memnun. 2014’teki Sayıştay raporunda da desteklemelerin etki analizi yapılmadığı belirtilmişti” dedi.

‘Etki analizi yapılmalı’

Verilen desteklerin geri dönüşü konusunda etki analizi yapılmadığına dikkat çeken Yıldırım, “Buğdaya mısıra destek veriliyorsa bunun üretimi ne kadar arttı buna bakılması lazım. Hangisinde desteğe ihtiyaç var, hangisinde yok bunun anazilinin yapılması lazım. Bu yapılmıyor. Yüzde 1’lik destek oranı yakalanmış. Bu fena bir oran değil ama para dağıtma şeklinde yapılıyor. Bölgesel destekler denge kurmak için yapılıyor. Desteğin amacı denge kurmak değil, üretimde planlama yapmaktır” diye konuştu. Daha önce mısırda yapılan desteklemenin azaltılmasıyla birlikte üretimde pamuğa dönüş olduğunu anımsatan Yıldırım, planlamasız yapılan bu tür uygulamaların hayvancılığı da olumsuz etkilediğini ifade etti.